Լևոն Ավետիսյան

Ճապոնական գրականության մասին

Ճապոնական գրականության վաղ ստեղծագործությունները մեծապես ազդվել են Չինաստանի հետ մշակութային շփումների և չինական գրականության վրա, որոնք հաճախ գրված են դասական չինարենով։ Հնդկական գրականությունը նույնպես ազդեցություն ունեցավ Ճապոնիայում բուդդիզմի տարանջատման միջոցով: Ի վերջո, ճապոնական գրականությունը վերածվեց առանձին ոճի, թեև չինական գրականության և դասական չինարենի ազդեցությունը պահպանվեց մինչև Էդո ժամանակաշրջանի ավարտը։ Այն բանից հետո, երբ 19-րդ դարում Ճապոնիան վերաբացեց իր նավահանգիստները արևմտյան առևտրի և դիվանագիտության համար, արևմտյան և արևելյան գրականությունը խիստ ազդել են միմյանց վրա և շարունակում են դա անել:
Ինչպես բոլոր գրականության դեպքում, ճապոնական գրականությունը լավագույնս ընթերցվում է բնօրինակով: Լեզվական և մշակութային հսկայական տարբերությունների պատճառով ճապոներեն շատ բառեր և արտահայտություններ հեշտությամբ թարգմանելի չեն: Թեև ճապոնական գրականությունը և ճապոնացի հեղինակները գուցե այնքան էլ հայտնի չեն արևմուտքում, համեմատած եվրոպական և ամերիկյան կանոնների հետ, Ճապոնիան ունի հին և հարուստ գրական ավանդույթ, որը հիմնված է հազարավոր տարիների մշակույթի և փորձի վրա:
Ճապոնական գրականությունը ընդհանուր առմամբ բաժանվում է երեք հիմնական ժամանակաշրջանների՝ հին, միջնադարյան և ժամանակակից։
Հին ճապոնական գրականությունը (ընդհանուր առմամբ մինչև 12-րդ դարը) ներառում է Կոջիկին, Բարձի գիրքը, Գենջիի հեքիաթը, որտեղ բովանդակությունը կենտրոնանում է կայսեր արքունիքում ազնվականների կյանքի, սիրո և ժամանցի մասին:
Միջնադարյան ճապոնական գրականությունը (12-րդ դար — 19-րդ դար) նշանավորվում է զեն բուդդիզմի ուժեղ ազդեցությամբ, որտեղ հերոսները քահանաներ, ճանապարհորդներ կամ ասկետիկ բանաստեղծներ են:
Ժամանակակից ճապոնական գրականությունը (19-րդ դարի վերջ — այսօր) զուգահեռ է Ճապոնիայի բացմանը և Արևմուտքին ծանոթանալուն: Յուրահատուկ գրական ձև՝ շիշհաուսցուն, կամ եսակենտրոն պատմվածքը, իր սկիզբը դրեց ժամանակակից ժամանակաշրջանում: Այս կարճ պատմվածքների գլխավոր հերոսը հաճախ հենց գրողն է։ Ժամանակակից գրականությունը միավորեց նախորդ զեն գրվածքների ազդեցությունները և դրանք տեղադրեց ժամանակակից միջավայրերում, որտեղ աշխարհում արագ առաջընթացը ծառայեց ուժեղացնելու հեղինակի կողմից զգացված օտարությունը:

Թարգմանությունը կատարել եմ անգլերեն լեզվից։
Թարգմանության աղբյուրը

Leave a comment